نگاهی به فیلم۲۳نفر | امشی عراقی

درسومین روزجشنواره بادیدن فیلم ۲۳ نفر فهمیدم سینما هنوز زنده است وهنوز می‌تواند مارا درگیر خود کند یادآور روزهای تلخ جنگی نابرابر وبی امان وبی رحمی‌ودژخیمی‌بعثیها بار دیگر نفرتم را ازبرادران عراقی صدچندان کرد.
فیلم ۲۳ نفر به تهیه‌کنندگی مجتبی فرآورده، نویسندگی و کارگردانی مهدی جعفری و تدوین میثم مولایی آفریده شده است. جلوه‌های ویژه میدانی این اثر را محسن روزبهانی و جلوه‌های ویژه بصری جنگ را‌هادی اسلامی‌و امیر سحرخیز صورت داده اند. صدابرداری و صداگذاری این اثر را بهمن اردلان بر عهده داشته است.

دقایق اولیه فیلم ۲۳ نفر با شروعی طوفانی از صداهای جنگ و نارنجک و خمپاره شروع شد که همراه با آن به روزهای جنگ رفتم و با خاطرات برادر شهیدم اشک ریختم و دنیای کودکانی که ناگهان بزرگ شدند آنجا که بچه‌ها برای وضو گرفتن دنبال آب هستند و پیدا نمی‌کنند، هر کدام لباس‌های خاکی خود را می‌تکانند و مقداری خاک برای تیمم جمع می‌کنند برایم بسیار تأثیر گذار بود.
سکانس قول دادن بچه‌ها به هم برای اینکه پشت و حامی‌یکدیگر باشندو لحظه شادی آنها بعد از شنیدن خبر آزاد سازی خرمشهر نمونه‌ای از صحنه‌های جاودان جنگ است و به یاد شیرینی پخش کردن خودم در خیابانها افتادم برخی دیالوگ‌های فیلم مثل شلاقی بر تنم می‌نشست.

ملا صالح قاری

ملا صالح قاری مترجم زندان خود به تنهایی نقطه عطفی در این داستان به شمار می‌آید و نقش مهمی‌در روایتگری فیلم ۲۳نفر دارد. ملاصالح قاری (متولد ۱۳۲۸ در آبادان) زندانی سیاسی در ایران قبل از انقلاب، ایران بعد از انقلاب، و اسیر جنگی در عراق بوده‌است.

او از مبارزان علیه حکومت پهلوی بود که مدت ۸ سال در زندان‌های ساواک زندانی سیاسی بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌ایران و پس از شروع جنگ ایران و عراق در جریان امدادرسانی به رزمندگان ایران در آبهای خلیج فارس به محاصرهٔ قایق‌های گشتی عراق درآمد و همراه تعداد دیگری از نیروهای سپاه به اسارت قوای عراق درآمد. عراقی‌ها که متوجه تسلط او به زبان عربی و فارسی شدند، او را به عنوان مترجم به کار گرفتند.
شهرت وی به خاطر دیداری بود که گروه ۲۳ نفر با صدام حسین رئیس حکومت بعث عراق داشتند و او در آن دیدار مترجم صدام بود و سخنان وی را برای آنان ترجمه می‌کرد. وی پس از ۴ سال در ۱۳۶۴ از سوی عراق همراه با ۵۰۰ نفر دیگر آزاد شد.

صدام این گروه را به خاطر عید قربان و به نشان صلح دوستی به‌طور یکطرفه آزاد کرد. ملاصالح قاری پس از آزادی از اسارت مورد سؤ ظن مقامات اطلاعاتی و امنیتی ایران قرار گرفت و در زندان حفاظت اطلاعات اهواز به اتهام خیانت به کشور و همکاری با بعثی‌ها و شکنجه اسرا دوباره شکنجه و زندانی شد. او بعد از ۲ سال به قید ضمانت آزادشد و در نهایت پس از بازگشت اسرا در سال ۱۳۶۹ با نامه سید علی اکبر ابوترابی روحانی آزاد شده از اسارت، بی گناهیش اثبات شده و از وی رفع اتهام می‌شود.

در اواسط فیلم با سکانسی که وی آن ۲۳ نفر را به خاطر اعتصاب غذا و ماندن بر سر عقیده شأن تحسین می‌کند، مخاطب را شگفت زده می‌سازد،
بیست سه نوجوانی که از نقاط مختلف ایران هر کدام به نحوی خود را به خاکریزهای جبهه‌های جنوب رساندند، یکی شناسنامه اش را دستکاری کرد، یکی دل مادرش را شکست ،یکی خود را زیر صندلی قطار اندیمشک جای داد، دیگری چهره کودکانه اش را با کلاه آهنی پوشاند تا فرمانده تیپ ثارالله کرمان را فریب دهد.

فیلم ۲۳ نفر می‌تواند در سینمای ایران بیش از یک اثر ماندگار شود، فیلمی‌که قهرمان ندارد و هر کدام از بازیگران خود یک قهرمان هستند. و باهمان شوروهیجان نوجوانی به جوانی وپختگی می‌رسند. و حاضر نیستند به خاطر آزادی زیر بار خفت بعثیهابروند تنها ایرادم به فیلمی‌که ازدیدن آن راضی بودم وباچشم گریان ازسالن سینماخارج شدم این است که ای کاش کارگردان در اواخر فیلم که این نوجوانان وارد اردوگاه می‌شوند، چند سکانس هم به آن اردوگاه می‌پرداخت.

از اسارت رزمندگان در اردوگاهها بسیارشنیدیم و درحیطه دفاع مقدس قطع به یقین مدارک و خاطرات بسیاری از آزادگان وعدم همکاری سازمانهای مرتبط وشکنجه‌های عزیزانمان وجوددارد که می‌توانست نشانگر مقاومت وایمان اسرای ایرانی وستمگری دژخیمان بعثی باشد تا یادمان نرود بازنده اصلی این جنگ نابرابر آنها بودند.

پی‌نوشت مهم برای این اثر این است که نظر دقیق و قطعی، مستلزم دست کم دو بار دیدن هر اثر است. این نکته‌ها فقط واکنش پس از دیدن فیلم‌ها در جشنواره است. نقد درست بماند برای زمان اکران و دیده شدن درست.

نوشته نگاهی به فیلم۲۳نفر | امشی عراقی اولین بار در سرزمین هنر. پدیدار شد.