سکانس فتح مکه از فیلم «الرساله» ساخته «مصطفی عقاد» و سه نکته ای که باید بدانیم
سکانس باشکوه فتح مکه از فیلم «الرساله» ساخته مصطفی عقاد یکی از ماندگارترین و با شکوه ترین صحنههایی است که هنر سینما درباره تاریخ اسلام به تصویر کشیده است.
در این سکانس، فتح مکه از نگاه ابوسفیان با بازی «مایکل آنسارا» و همسرش هند به بازیگری «ایرنه پاپاس» به تصویر کشیده میشود.
در فیلم شخصیت این دو دشمن سرسخت و ضد قهرمان فیلم به خوبی پرداخت شده است. فیلم که از ابتدای ظهور اسلام و دعوت پیامبر برای پرستش خدای یکتا آغاز میشود همواره با تلاش این دو آنتاگونیست برای جلوگیری از ترویج اسلام به فراز و فرود میرسد و در نهایت، در این سکانس از فیلم که شکست تلاشهای بی فایده ی آنها را به نمایش میگذارد به خوبی ترس، انتظار، دلهره و حیرت ایشان از ورود سپاه با شکوه پیامبر به مخاطب ارائه میشود.
درباره ی این سکانس و این فیلم ، سه نکته ی کمتر گفته شده قابل ذکر است:
نکته اول:
نام اصلی فیلم، «الرساله» است که ترجمه ی آن به معنای «پیام» است. اما این فیلم در ایران با نام محمد رسول الله (ص) به نمایش در آمده است. فیلم محمد رسول الله را میتوان اولین فیلمیدانست که پس از بازگشایی اغلب سینماهای ایران بعد از انقلاب اسلامیبه خصوص در شهرستانها به نمایش درآمد.با این حال انتخاب نام دیگری برای فیم که در همان سالهای اول انقلاب اتفاق افتاد باعث شده است که فیلم «محمد رسول الله» ساخته ی مجید مجیدی، نامیتکراری در بین مخاطبان ایرانی شناخته شود.
نکته دوم:
در این سکانس باشکوه «بلال حبشی» خبر درامان بودن اهل و عیال بزرگترین دشمن اسلام یعنی ابوسفیان را اعلام میکند.یعنی رسول الله(ص) درحالی که میتوانست بزرگترین دشمن خود و همسرسفاکش را که دستش به خون«حمزه» آغشته است را به سزای اعمالشان برساند آزاد کرد. مورخان این گروه را :”طلقاء” نامیده اند یعنی کسانی که از روی ترحم و بخشش رسول خدا(ص) به جای اسارت و مجازات، رها شدند.
امام سجاد(ع) نواده رسول خدا وچهارمین امام شیعیان پس از واقعه ی خونبار عاشورا، در حالی که به دست مأموران نوه ی ابوسفیان وهند به اسارت در آمده بود، در سخنرانی غرای خود در کاخ یزید با اشاره به همین واقعه، یزید را با لقب «یا ابن الطلقاء» مورد خطاب قرار داد. یعنی ای فرزند «آزاد شدگانِ روز فتح مکه» به عبارت بهتر نوه ی پیامبر(ص) یزید را نواده ی کسانی خواند که در حالی که سزاوار مرگ بودند، از سوی پیامبر آزاد و درامان نگه داشته شدند.
نکته ی سوم:
«مصطفی عقاد» کارگردان این فیلم بزرگ و تأثیرگذار در پیوند هنرسینما و دین مبین اسلام، در بمب گذاری در یک هتل به دست عوامل تندروی گروه تکفیری «القاعده» در اردن به شهادت رسید اما کمتر از او به عنوان یک شهید یاد میشود.
نوشته سکانس فتح مکه از فیلم «الرساله» ساخته «مصطفی عقاد» و سه نکته ای که باید بدانیم اولین بار در سرزمین هنر. پدیدار شد.