زنده باد زاپاتا | یادی از زاپاتا در فیلم زنده باد زاپاتا
” شما همیشه دنبال رهبر گشتین. دنبال آدمهایی قوی و بی‌عیب. همچین آدمی‌نیست. همه آدمها مثل خودتون عوض می‌شن! “
“ایستاده مردن بهتر
از روی دو زانو زندگی
کردن است.”
(امیلیانوساباتا)
” امیلیانو ساباتا سالاسار” رهبر دهقانان شورشی جنوب مکزیک بود. او از سال 1909 تا آوریل 1919 که در یک کمین کشته شد، رهبری مبارزات دهقانی را برعهده داشت و همه مدت بی وقفه جنگید.
“ارتش آزادی بخش جنوب ” مکزیک توسط ساباتا پایه گذاری شد و خود او فرمانده این ارتش انقلابی بود؛ ارتشی که در شکست حکومت دیکتاتوری ” دیاس ” و پیروزی انقلاب مکزیک نقش مهم و بسزایی داشت.
به رغم شکست دیکتاتور دیاس و تشکیل حکومت جدید، وضعیت دهقانان بهبود پیدا نکرد و آنان همچنان بی زمین بودند. به همین سبب امیلیانو به مبارزه ادامه داد و در 41 سالگی در توطئه ای که متحد و همرزم سابقش علیه او طراحی کرد، کشته شد.
در سال 1952 براساس فیلنامه ای که ” جان اشتاین بک ” نوشته بود، فیلمی‌از زندگی ساباتا با نام” زنده باد زاپاتا ” ساخته شد. در این فیلنامه اشتاین بک ازمواد تاریخی به عنوان دست مایه استفاده می‌کند ولی درتکوین شخصیت و روایت زندگی او از مرز واقعیت فراتر می‌رود و از زاپاتا یک اسطوره می‌سازد. اسطوره ای شکست ناپذیر و فسادناپذیر.
طرح فیلمنامه اشتاین بک مبتنی بر فلسفه قدرت و فساد است. قهرمان او در آزمون دیالکتیک قدرت و فساد قرار می‌گیرد و در آستانه سقوط ناگهان به خود می‌آید و باز اسلحه را برمی‌دارد.
در آن سال‌ها، نویسنده رمان بسیار با اهمیت ” خوشه‌های خشم ” که به مبارزات کارگران پرداخته است، هنوز با دنیای بورژوای آمریکایی دور و قهر بود. اشتاین بک معتقد است قدرت فسادآور است و کوچک و یا بزرگ بودن آن فرقی در ماهیت آن ایجاد نمی‌کند. براساس همین نظر است، که در فیلم زنده باد زاپاتا حاکمان امروزکه انقلابیون دیروز هستند، در ظلم و ستم به دهقانان مانند زمین داران گذشته عمل می‌کنند.
ارتش آزادی بخش جنوب از هم می‌پاشد و زاپاتا به جنگ چریکی و نامنظم روی می‌آورد. دشمن ( پاپلوگونزالس ) دستور می‌دهد مزارعه روستائیان هوادار زاپاتا را ویران می کنند و خانه‌هایشان را به آتش می‌کشند. گروهی از دهقانان با رهبر خود ملاقات می‌کنند و به او می‌گویند:
– آنان مزارع را ویران می‌کنند و خانه‌ها را به آتش می‌کشند. ما چکار باید بکنیم؟
رهبر دهقانان مکزیک و فرمانده ارتش آزادی بخش جنوب خطاب به یارانش می‌گوید:
– آنان مزارعه تان را ویران می‌کنند شما باز بکارید، خانه‌هایتان را آتش می‌زنند شما باز بسازید….
هر چند زاپاتا در توطئه ای کثیف به قتل می‌رسد، ولی یارانش در میان مزارعه ویران و خانه‌های سوخته به کشت و ساخت ادامه می‌دهند و در سال 1994 موج خروشان جنبش ساباتیست‌ها جغرافیای مکزیک را در هم می‌نورد.
آنان اگر ویران می‌کنند شما باز بکارید، و اگر آتش می‌زنند شما باز بسازید!
…و باز شروع کنید. زندگی در جریان است و جهان در خلق مداوم .
نوشته زنده باد زاپاتا | یادی از زاپاتا در فیلم زنده باد زاپاتا اولین بار در سرزمین هنر. پدیدار شد.