شعلهور میان ایده خلاقانه و ایرادات قصه
حرف زدن از شعلهور کار دشواری است. یک دوگانگی در مواجهه با این فیلم ایرانی مخاطب را اسیر میکند. از طرفی ایده فیلم، بسیار جذاب و شخصیت اصلی بسیار درگیرکننده است؛ فرید (با بازی امین حیایی) را میتوان نمایانگر بخشی از جامعه امروز ایران دانست؛ اما سوی دیگر ماجرا نگاه منطقی به اجزای فیلمنامه و برشمردن ایرادات منطقی قصه است. در این بین باید انتخاب کرد میان آن همه ایده خلاقانه و شخصیت منحصر به فرد فیلم و ایرادات قصه اهمیت با کدام است؟!
در این مطلب در حد توان به امتیازات و ایرادات اثر تازه نعمت الله خواهیم پرداخت.
فیلم سینمایی شعلهور در مورد اعتیاد و غلبه حسادت و افکار شیطانی و بدجنسی بر معتادان است. کار روانشناسی خوبی روی این
فیلم شده است و بازی امین حیایی خوب است اما فیلم جذابی نیست و در مقایسه با فیلم بوتیک نعمت الهی ، نمیتواند تماشاگر
پسند به حساب بیاید.
پسر هجده ساله حیایی در نقش پسرش با او همبازی است و زری خوشکام مادر لیلا حاتمیهم نقش مادر فرید(با بازی امین حیایی) را دارد که با صدای ریز و دندانهای
مصنوعیش نقش مادربزرگ و پیر زن به او میآید. بازی او در فیلم تپلی رضا میر لوحی در سال پنجاه و یک به یاد ماندنی است.اما در این فیلم نقش سخت و پیچیده ای
نداشت.
فیلم اشاره به شخصیت معتادهای پیش از ترک و بعد از ترک دارد . به حالتها و رفتارهای دم دمیمزاجی با هیجانات تند ، بعد فروکش ، تنبلی ، روحیه طلبکاری و غر غروی معتادان پیش و بعد از ترک خوب پرداخته شده اند. جلسات ترک گروهی برای درمان معتادان کافی نیستند . باید مشارکت روانشناس و افراد خانواده را هم به همراه داشته باشند . از فشار مسئولیت پذیری ، تمایل آنها به فرار و بازگشت به اعتیاد قوت میگیرند . آنها با تمام وجود برای ایراد و بهانه گیری از خود و اطرافیانشان مستعد هستند. تمایل زیادی به خود را به بی عاری زدن دارند.
فرید با پی بردن به ازدواج دوباره همسرش و جذابیت شخصیتی نداشتن برای پسر هفده ساله اش ، سریعتر از هم پاشید . او درک درستی از حمایتهای خوب خانواده اش نداشت . به زور متادون خود و دیگران را تحمل میکرد . از آینده و بی ثمری و بی نقشی در زندگی خود و همسر و فرزند و خانواده اش رنج میبرد . با رفتن زن و پسرش ، ادامه زندگی کسالت بارش بدون بازگشت به پیله اعتیاد ، برایش غیر ممکن شده بود.
با اعتیاد بیماریهای روحی هم تقویت میشوند و پیچیدگی بیشتری پیدا میکنند . آدمهای سالم و خوب و هنرمند و ماهر و موفق
رقبای سر سختی برایشان هستند . زودنسبت به افراد موفق و مورد توجه حسادت و کینه اشان گل میکند . به این خاطر زهر
حسادت و کینه اشان را به آنان که نزدیکتر و موفق هستند زودتر تزریق میکنند.
معمولاًمعتادها در مواقع ترک به نوعی غیر عادی و گند دماغ میشوند . تحملشان برای اطرافیانشان سخت است . برای افراد عادی
زندگی باخته و بی اعتبارشده ، از صفر شروع کردن آسان نیست .
برای معتادها با بار وسوسه اعتیاد و ناکامیهای گذشته و روزمره افق بازگشت و موفقیت نومیدانه و سختر هستند . بدون کار و درآمد باز هم نیاز به مواد اولویت اول زندگیشان است . آدمهای معمولی میتوانند نانی گدایی کند و روزگار بگذراند . اما معتادها مزید بر نان ، درمان درد خماری و بی موادیشان فکر و ذکر روزانه اشان است . معمولاً به بی آبرویی عادت میکنند . اظهار شرمندگی و غیرت و درک و فهم و شعور و دلسوزیشان بیشتر نمایشی و فریبکاری است . واقعیت هم داشته باشند زور گذر و سطحی هستند و زود فراموششان میشود یا بی خیال و منکرش میشوند.
فرید به مرد غواصی که داوطلبانه اجساد غرق شده شهدا و ماهیگیران را از زیر آب رودخانهها بیرون میآورد بشدت حسادت میکرد . زیرا مورد توجه مردم و پسرش بود و بعنوان قهرمان از او یاد میشد . در ضمن او از همشاگردیهای موفق دوران بعد دبیرستانش در مدرسه خوارزمیبود. به عکسش او از همشاگردیهای ناموفق دبیرستان خوارزمی شده بود. اعتیاد نبوغ و عواطف او را خرد کرده بودند . او با دسیسه چینی و خباثت و ریاکاری تا مرز بی آبرو کردن و از چشم پسرش انداختن غواص پیش رفت.
شعلهور فیلم خوبی است ولی اشتباهاتش را نمیتوان نادیده گرفت.
بخشی از فیلم در سیستان باعث سردرگمیمخاطب میشود و تا مدت زیادی هنوز نمیدانیم که قصه
اصلی چیست؟
تمامیقصهها در فیلم نیمه تمام رها میشوند و تنها قصه جدی یعنی ماجرای همکلاسی گذشته قهرمان آنقدر دیر شروع میشود که تماشاگر خسته میشود. اما در مجموع با فرض تمام سختیهایی که میتوان برای ساخت فیلمیدر سیستان تصور کرد و یافتن لوکیشنهای ناب و چشمنواز میتوان نمره قبولی را به اثر تازه نعمتالله داد. فیلمیکه اگر کمیدر ساختار کلی قصه بیشتر دقت وتحقیق می شداثری قابل و ماندگار میشد و میتوان گفت در کل شعلهور آخرین فیلم حمید نعمتالله موافقان و مخالفان زیادی دارد.
فارغ ازهر قضاوتی، این موضوع نشاندهنده اهمیت فیلم شعلهور است شکل طراحی صحنه و حرکتهای دوربین، استفاده از موسیقی و ترکیببندیها پس از عنصر جزیینگری
درخدمت ماهر نشان دادن فرید در عملی که انجام میدهد به کار گرفته شده است. علاوه بر آن، عنصر تازگی امتیاز ویژه تیم نویسندگی حمید نعمت الله وهادی مقدم دوست
است.
در انتها قابل گفتن است که عنصر شخصیتپردازی موجب باورپذیری مخاطب شده که باعث میشود «شعلهور» از یک اعتراض
اجتماعی سیاسی تبدیل به یک فیلم با هویتشود.
نوشته شعلهور میان ایده خلاقانه و ایرادات قصه اولین بار در سرزمین هنر. پدیدار شد.