بی اختیاری ادراری چیست؟

بی اختیاری ادراری و یا  فقدان کنترل مثانه یک مشکل رایج است که اغلب باعث خجالت می شود. دامنه ی شدت، از خروج گاه و بیگاه ادرار در هنگامیکه شما سرفه یا عطسه می کنید تا نیاز فوری به دفع ادرار که بصورت بسیار ناگهانی و شدید بوده شما نمی توانید به موقع به توالت برسید، می باشد. چنانچه بی اختیاری ادراری، فعالیت های روزانه ی شما را تحت تاثیر قرار می دهد، بدون تردید و تامل به پزشک خود مراجعه نمایید. برای اغلب افراد، تغیرات ساده در شیوه زندگی یا درمان های پزشکی، می تواند سختی را آسان و یا باعث توقف بی اختیاری ادراری شود.

نشانه ها

بعضی از مردم گاهی نشت و خروج مقدار جزئی ادرار را تجربه می کنند و بقیه خیلی اوقات لباس هایشان را خیس می کنند.

انواع بی اختیاری اداراری شامل موارد زیر می شود:

•    بی اختیاری استرسی (ناشی از فشار): ادرار وقتی نشت می کند که شما روی مثانه خود با سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش کردن یا بلندکردن چیزهای سنگین، فشار وارد می کنید.

•    بی اختیاری فوری: شما نیاز ناگهانی و فوری به دفع ادرار دارید و به دنبال آن خروج غیر ارادی ادرار صورت می گیرد. شما ممکن است لازم باشد که به کرات مثلاً در تمام طول شب، دفع ادرار داشته باشید. بی اختیاری فوری ممکن است ناشی از یک عارضه کوچک مثل عفونت ادراری و یا یک عارضه جدی تر مثل اختلال عصبی یا دیابت باشد.

•    بی اختیاری سرریزی: شما چکیدن مکرر یا دائمی ادرار ناشی از عدم خالی شدن کامل مثانه را تجربه می کنید.

•    بی اختیاری عملکردی: اختلالی جسمی یا روانی مانع از حضور به موقع شما در توالت می شود. بعنوان مثال، اگر شما آرتروز شدید دارید، ممکن است نتوانید دکمه شلوارتان را به موقع باز کنید.

•    بی اختیاری مختلط: شما بیش از یک نوع از بی اختیاری های ادارای را تجربه می کنید.

علت

بی اختیاری ادراری، یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است. می تواند ناشی از عادات روزانه، عوارض پزشکی یا مشکلات جسمی باشد. یک ارزیابی کامل توسط پزشک می تواند به تشخیص آنچه که در پشت این بی اختیاری است به شما کمک کند.

الکل
کافئین
چای و  قهوه بدون کافئین
نوشیدنی های گاز دار (دی اکسید کربن)
شیرین کننده های مصنوعی
شیره ذرت
غذاهای با ادویه، قند یا اسید زیاد، مخصوصاً مرکبات
داروهای قلبی و فشارخون، داروهای مسکن و داروهای آرام بخش (سست کننده) عضلات
دوز بالای ویتامین های B  و C

همچنین بی اختیاری ادراری ممکن است ناشی از عارضه ای پزشکی باشد که براحتی قابل درمان است، مثل:

•    عفونت مجرای ادراری: عفونت ها می توانند باعث سوزش مثانه، موجب دفع ادرار بسیار اورژانسی شما و گاهی اوقات بی اختیاری شوند. از دیگر علائم و نشانه های عفونت مجرای ادراری احساس سوزش در هنگام دفع ادرار با بوی عفونت است.

•    یبوست: رکتوم، نزدیک مثانه قرار گرفته است و بسیاری اعصاب مشترک دارند. مدفوع سفت و متراکم در رکتوم شما باعث بیش فعالی اعصاب و افزایش فراوانی ادرار می شود.

بی اختیاری ادراری دائمی

بی اختیاری ادراری همچنین می تواند یک عارضه مزمن ناشی از مشکلات فیزیکی یا تغییرات پایه ای باشد، شامل:

•    بارداری: تغییرات هورمونی و افزایش وزن رحم می تواند منجر به بی اختیاری استرسی (ناشی از فشار) گردد.

•    زایمان: زایمان واژینال (طبیعی) می تواند عضلات مورد نیاز برای کنترل مثانه را ضعیف کند و نیز به اعصاب مثانه و بافت حمایتی آسیب برساند، که منجر به افتادگی لگن می گردد. با این افتادگی لگن، مثانه، رحم، رکتوم یا روده کوچک نسبت به وضعیت معمول به سمت پایین تر فشار داده می شوند و به سمت واژن جلو می روند. این جلوآمدگی احتمالاً با بی اختیاری مرتبط است.

•    تغییرات ناشی از سن: پیر شدن عضله مثانه می تواند ظرفیت مثانه را برای ذخیره ادرار کاهش دهد.

•    یائسگی: پس از یائسگی، زنان استروژن کمتری تولید می کنند، هورمونی که به حفظ سلامتی پوشش مثانه و مجرای ادراری کمک می کند. زوال این بافت ها می تواند باعث بدتر شدن بی اختیاری می شود.

•    خارج کردن رحم: در زنان، مثانه و رحم بوسیله تعداد زیادی از عضلات و رباط ها نگهداری می شوند. هر نوع عمل جراحی که سیستم تولید مثل زنان را درگیر کند مثل برداشتن رحم، ممکن است که عضلات حمایتی لگن را آسیب برساند که منجر به بی اختیاری ادراری می گردد.

•    پروستات بزرگ: بی اختیاری، مخصوصاً در مردان، ریشه در بزرگی غده پروستات دارد، وضعیتی که بعنوان پرسلولی پروستات خوش خیم شناخته شده است.

•    سرطان پروستات: در مردان، بی اختیاری استرسی یا بی اختیاری فوری می تواند مربوط به سرطان پروستات درمان نشده باشد. ولی اغلب اوقات، بی اختیاری ادراری یک عارضه جانبی درمان سرطان پروستات است.

•    انسداد: یک تومور در هرجایی در طول مجاری ادراری می تواند جریان طبیعی ادرار را مسدود کند که منجر به بی اختیاری سرریزی می گردد. سنگ های ادراری- توده های سخت و سنگی شکل که در مثانه تشکیل می شوند، گاهی باعث نشت ادرار می شوند.

•    اختلالات عصبی: مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون، سکته، تومور مغزی  یا یک آسیب نخاعی می تواند با سیگنال های عصبی درگیر در  کنترل مثانه تداخل کند، که باعث بی اختیاری ادراری می شود.

عوامل خطر

عواملی که خطر ایجاد بی اختیاری ادراری را افزایش می دهند، شامل:

•    جنسیت: احتمال ابتلای زنان به بی اختیاری استرسی بیشتر است. بارداری، زایمان، یائسگی و آناتومی طبیعی زنان از جمله ی این تفاوت ها محسوب می شود. اگرچه مردان با مشکلات غده پروستات، در خطر بالای ابتلا به بی اختیاری فوری و سرریزی هستند.

•    سن: با افزایش سن، عضلات مثانه و مجاری ادراری شما قسمتی از قدرت خود را از دست می دهند. تغییرات ناشی از سن توان مثانه شما را برای ذخیره کاهش و احتمال دفع ادرار غیر ارادی را افزایش می دهد.

•    داشتن اضافه وزن: اضافه وزن، فشار روی مثانه شما و عضلات اطراف آن را زیاد می کند، که باعث ضعیف شدن آنها شده و اجازه می دهد که هنگام سرفه یا عطسه کردن، ادرار شما نشت داشته باشد.

•    سایر بیماری ها: بیماری های عصبی یا دیابت ممکن است خطر بی اختیاری ادراری را افزایش دهند.

عوارض

عوارض بی اختیاری ادراری مزمن شامل:

•    مشکلات پوستی: ممکن است خارش، عفونت های پوستی و زخم ها به دلیل داشتن رطوبت دائمی پوست ایجاد شود.

•    عفونت های مجاری ادراری: بی اختیاری ادراری خطر عفونت های پی در پی مجرای ادراری را افزایش می دهد.

•    اثرات شدید روی زندگی شخصی شما: بی اختیاری ادراری می تواند روی ارتباطات اجتماعی، کاری و شخصی شما اثر بگذارد.

آمادگی برای ویزیت پزشک

اگر شما مبتلا به بی اختیاری ادراری هستید، بهتر است که پزشک خانوادگی خود را ببینید. یا ممکن است که به پزشک متخصص مجاری ادراری (اورولوژیست) مراجعه کنید. یا اگر خانم هستید، به یک پزشک متخصص زنان با بورد تخصصی در زمینه مشکلات مثانه و عملکرد ادراری (اوروژینکولوژیست) مراجعه فرمایید.