سینما ناخواسته یک پدیده دینی است

آنچه خواهید خواند نوشته ای است باعنوان «جلوه ی مرگ و ایمان در سینما» از زنده یاد«سیدضیاءالدین دری» که در سال 1395 به مناسبت راه اندازی بخش آنلاین دنیای تصویر در این وبسایت ارزشمند منتشر شده است و ما اینک به مناسبت درگذشت این هنرمند فقید بازخوانیش را به شما کاربران عزیز «سرزمین هنر» توصیه می‌کنیم.

▪️سینما موسیقى و ریتم (music & rhythm) است. سینما هیجان (excitement) است. سینما احساس و عاطفه (emotion) است. سینما داستان (story) است. سینما روایت (tale & narrative) است. سینما افسانه (fiction) است. سینما رمان کوتاه (novella) است. سینما فرهنگ (culture) است. و سینما آئینه (mirror) است. سینما تو را مى‌نشاند، با تحرکش تو را ساکن و مبهوت مى‌سازد و به دنیاى دیگر مى‌برد. دنیایى که در آن رنگ، نور، موسیقى و ریتم، هیجان، احساس، عاطفه، داستان، روایت، افسانه و… فرهنگ چون آئینه‌اى شفاف از مقابل دیدگانت رژه مى‌روند، ظاهر و محو می‌شوند.

▪️مرز خیال و واقعیت، حقیقت و دروغ، مضحکه و حدیت، قرار و بى قرارى، خنده و اشک، اندوه و گریه را مخدوش مى کند. نه این است و نه آن. اما همه است! و این همه چیزى نیست جز زندگى و مرگ، فارغ از کسالتبارى روزمرگیشان. در سینما همه آنها متولد می‌شوند، زیست مى‌کنند و در بُعد زمانى محدود مى‌میرند. و تو مى خواهى که بماند و نمیرد، زندگى کند و باشد و بودن را تکرار کند.

▪️و در پِى مشاهده‌ی این تولد و مرگ از تماشاى فیلمى به تماشاى فیلم دیگر مى‌نشینى و این چرخه تکرار می‌شود و سینما بیش از یک قرن تداوم مى‌یابد و از تلویزیون شکست نمى‌خورد، تولد و زندگى و فنا. سینما شیرین‌ترین تجربه مرگ را به تو مى چشاند و خود زنده می‌ماند. هر چه فیلم زیبا‌تر و طولانى‌تر باشد در جایى به پایان مى رسد و همه‌ی آن زیبایى محو می‌شود و تو با ولع بیشتر دوباره و چند باره به تماشاى آن مى‌نشینى و هر بار مرگ را نه باور که تمرین مى‌کنى.

▪️و مگر باور مرگ و به یاد داشتن مرگ اوج توصیه‌ی ادیان الهى نیست که با مرور این واقعیت محتوم به موقتى بودن این دنیا و همه جذابیت‌ها و متعلقاتش تو را هشدار می‌دهند؟ که این دوره‌ی کوتاه و مبهم که زندگى نامیده شده را به نیکى و انسانیت و پاکى و سلامت و توجه به مبدأ و پرسش این سئوال که از آغاز خلقت انسان تا به امروز بى جواب مانده است، بیاندیشى که هدف از آمدن به این دنیا چیست؟ کدام پدیده، کدام اختراع یا اکتشاف و یا علم به اندازه سینما بشر را نا‌خواسته متوجه مرگ ساخته است؟ همه اختراعات و اکتشافات به رفاه و امنیت و سلامت و بقا یا عمر طولانى‌تر نوید داده‌ اند و می‌دهند تا بشر دلخوش به بیشتر ماندن شود جز سینما. تنها سینما است که مرگ را نوید می‌دهد و زیبایش جلوه می‌دهد.

پس در سینما دنبال دین نباشیم. سینما از هر جامعه و فرهنگ، نا‌خواسته پدیده‌اى دینى است.

نوشته سینما ناخواسته یک پدیده دینی است اولین بار در سرزمین هنر. پدیدار شد.