۱۰ شگفتی بزرگ در تاریخ المپیک
المپیک به عنوان مهم‌ترین آوردگاه ورزشی جهان، تاکنون شاهد اتفاقات غیرمنتظره زیادی بوده است.
بازی‌های المپیک تابستانی در طول ۱۲۵ سال سابقه شاهد برخی از اتفاقات معجزه آسا بوده است. از پیست گرفته تا استخر، همیشه این احتمال وجود دارد که کسی بتواند پایان غیرمنتظره‌ای را رقم بزند.
بازی‌های المپیک توکیو با شگفتی‌های زیادی همراه بود. به مناسبت پایان بازی‌های ۲۰۲۰ توکیو، بزرگترین شگفتی‌های این آوردگاه مهم را مرور می‌کنیم.
۱- المپیک ۲۰۲۰ توکیو؛ لامونت مارسل جاکوبز ایتالیایی سریع‌ترین مرد جهان شد
با خداحافظی اوسین بولت از دو و میدانی، برای نخستین بار از سال ۲۰۰۴ انتظار می‌رفت فینال ۱۰۰ متر مردان یک رقابت نفس‌گیر باشد، زیرا دیگر خبری از اعجوبه جامائیکایی نبود و هر برنده‌ای می‌توانست شگفتی ساز باشد.
لامونت مارسل جاکوبز از ایتالیا از لاین ۳ با زمان ۹.۸۰ توانست مدال طلای المپیک توکیو را از آن خود کند. این بهترین نتیجه برای جیکوبز بود که تا سال ۲۰۲۱ هرگز ۱۰۰ متر را زیر ۱۰ ثانیه طی نکرده بود. او در این مسابقات به عنوان نخستین مرد ایتالیایی که مدال طلای المپیک را کسب کرد، تاریخ ساز شد.
چند آمریکایی می‌توانستند عنوان “سریع‌ترین مرد جهان” را از آن خود کنند، اما فرد کرلی نقره به نقره بسنده کرد. جروم بیکر پنجم شد و تریوون برومل به طور کلی نتوانست به فینال برسد. آندره د گراس کانادایی که به مدال برنز رسید نیز به عنوان مدعی جدی کسب مدال طلا شناخته می‌شد.
در مجموع، ایتالیا پس از از دست دادن شانس کسب مدال در المپیک ریو ۲۰۱۶، ۵ مدال طلا در رشته دو و میدانی در بازی‌های المپیک توکیو کسب کرد.
۲- المپیک ۲۰۰۸ پکن؛ تیم سافت بال ژاپن به سلطه آمریکا پایان داد
ایالات متحده از المپیک ۱۹۹۶ بر سافت بال تسلط داشت و در ۳ دوره مدال طلا را کسب کرد. تیم ایالات متحده آمریکا قصد داشت در المپیک ۲۰۰۸ پکن به تسلط خود ادامه دهد و در ۷ بازی مقدماتی خود در مجموع ۵۳ بر یک برابر حریفان برنده شد.
با این حال اوضاع برای آمریکایی‌ها در فینال خوب پیش نرفت و ژاپن با پیروزی ۳ بر یک به سلطه آمریکا در این بخش پایان داد.
سافت بال از یک وقفه ۱۳ ساله در توکیو به جمع رشته‌های المپیکی بازگشت و ژاپن با یک پیروزی دیگر مقابل تیم بدون شکست آمریکا به مدال طلا رسید.
۳- المپیک ۲۰۰۴ آتن؛ بریتانیا سرانجام به طلای دوی ۴ در ۱۰۰ متر رسید
تیم آمریکا با ترکیب جاستین گاتلین، شاون کرافورد، موریس گرین و کوبی میلر که همگی از ستاره‌های دو و میدانی جهان بودند، در المپیک آتن شرکت کرد.
با این حال بریتانیا با یک پیروزی خیره کننده به سلطه آمریکا در این بخش پایان داد. تیم بریتانیا با ترکیب جیسون گاردنر، دارن کمپبل، مارلون دوونیش و مارک لوئیس فرانسیس با رکورد ۳۸.۰۷ مدال طلا را از آن خود کرد.
این پیروزی برای بریتانیا بسیار مهم بود، زیرا آن‌ها در المپیک‌های آتالانتا یا سیدنی نتوانسته بودند با موفقیت به خط پایان برسند و پیروزی برابر تیم قدرتمند آمریکا شیرینی کسب مدال طلا را دوچندان کرد.
۴- المپیک ۲۰۰۴ آتن؛ تیم ملی بسکتبال آمریکا پس از ۳ باخت به مدال برنز رسید
تیم آمریکا با هدایت آلن ایورسون و تیم دانکن، کاپیتان‌های خود در نخستین بازی برابر پورتوریکو با نتیجه ۹۳-۷۲ شکست خورد. این سومین شکست بسکتبال ایالات متحده در المپیک بود و هنوز هم بزرگترین شکست این تیم محسوب می‌شود. همچنین این یکی از ۳ برد پورتوریکو در المپیک ۲۰۰۴ بود.
ایالات متحده دو بازی بعد مقابل لیتوانی دوباره باخت، اما توانست به مرحله یک چهارم نهایی صعود کند.
با وجود نتایج ناامید کننده در بازی‌های گروهی، تیم ایالات متحده هنوز شانس کسب مدال طلا را داشت. پیروزی در مرحله یک چهارم نهایی مقابل اسپانیا باعث شد تا ایالات متحده در دیدار نیمه نهایی حریف آرژانتین شود. آرژانتین با درخشش مانو جینوبیلی و لوئیس اسکولا توانست با نتیجه ۸۹ بر ۸۱ به پیروزی برسد و شانس آمریکایی‌ها برای کسب چهارمین مدال طلا به پایان رسید.
ایالات متحده با پیروزی مقابل لیتوانی به مدال برنز رسید، اما نتوانست انتظارات را برآورده کند.
۵- المپیک ۲۰۰۰ سیدنی؛ غلبه گاردنر بر غول روسی
کارلین با کسب ۳ عنوان قهرمانی المپیک، ۹ قهرمانی جهان و بدون باخت در رقابت‌های بین المللی در چهارمین فینال المپیکی خود حضور پیدا کرد. پیروزی بر گاردنر او را به نخستین دارنده ۴ مدال طلا در تاریخ کشتی المپیک تبدیل می‌کرد.
شاید آن زمان کمتر کسی فکر می‌کرد که گاردنر بتواند غول روسی را شکست دهد، اما او با پیروزی یک بر صفر مدال طلا را از آن خود کرد. گاردنر تنها امتیاز خود را در دقیقه چهارم مبارزه به دست آورد و کارلین را برای نخستین بار در هفت سال گذشته شکست داد.
این باخت آخرین مسابقه کشتی برای کارلین بود که بلافاصله از این ورزش کناره گیری کرد. گاردنر در المپیک ۲۰۰۴ آتن هم برنز گرفت.
۶- المپیک ۲۰۰۰ سیدنی: پیروزی میستی هایمن برابر «مادام پروانه»
سوزی اونیل به عنوان شانس نخست برای کسب مدال طلای شنای ۲۰۰ متر پروانه زنان در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی در نظر گرفته می‌شد.
اونیل که به مادام پروانه معروف بود، رکورد جهانی و طلای المپیک قبلی را در اختیار داشت و این بار باید در کشور خود با حریفان به رقابت می‌پرداخت.
در سیدنی میستی هایمن با یک شنای خیره کننده و رکوردشکن، اوضاع را تغییر داد. او رکورد المپیکی ۲ دقیقه و ۵ ثانیه و ۸۸ صدم ثانیه را ثبت کرد و اونیل با رکورد ۶ دقیقه و ۵۸ ثانیه و ۲ صدم ثانیه مدال نقره را به دست آورد.
این نخستین شکست اونیل در ۶ سال گذشته بود و آخرین المپیک دوران حرفه‌ای او بود.
این برد باعث شد تا هایمن تنها مدال المپیکی خود را به دست آورد.
۷- المپیک ۱۹۷۶ مونترال؛ دوپینگ‌هایی که بعد‌ها آلمان شرقی را رسوا کرد
بانوان آلمانی شرقی تا المپیک ۱۹۷۲ حتی یک مدال طلا در شنا کسب نکرده بودند، اما در المپیک ۱۹۷۶ مونترال، ۱۱ مدال از ۱۳ مدال در دسترس را کسب کردند.
آمریکایی‌ها در سال ۱۹۷۶ مدعی شدند که شناگران آلمان شرقی از دارو‌های نیروزا استفاده می‌کنند.
شرلی باباش، ستاره تیم آمریکا که در مسابقات انفرادی ۳ مدال نقره کسب کرده بود، در هر فینالی که با شناگران آلمانی مسابقه داد بازنده شد.
ادعای آمریکایی‌ها بعد‌ها تایید و مشخص شد که بیش از ۱۰ هزار ورزشکار آلمان شرقی از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۸ تحت حمایت دولت این کشور دوپینگ کردند.
۸- المپیک ۱۹۷۲ مونیخ؛ ۳ ثانیه طولانی و سردرگمی زمان
مسابقه فینال بسکتبال المپیک ۱۹۷۲ مونیخ میان تیم‌های ملی آمریکا و شوروی برگزار شد. در فاصله کمتر از ۱۰ ثانیه تا پایان بازی پاس رو به عقب الکساندر بلوف توسط داگ کالینز در میانه میدان قطع شد. حرکت بسکتبالیست امریکایی به سمت سبد حریف با خطای سنگین زوراب ساکاندلیدزه در فاصله ۳ ثانیه تا پایان مسابقه متوقف شد. کالینز که آسیب هم دیده بود، خود پشت خط پرتاب آزاد ایستاد، وی ابتدا با پرتاب اول نتیجه را ۴۹-۴۹ مساوی کرد و با پرتاب دوم ۵۰-۴۹ تیم امریکا را پیش انداخت.
در حالی که کالینز آماده پرتاب دوم پنالتی خود بود، صدای بوقی از میز منشی به گوش رسید، ریگتو سرداور مسابقه روی خود را به سمت میز منشی برگرداند، اما موفق به قطع مسابقه پیش از پرتاب کالینز نشد. صدای بوق میز منشی در واقع درخواست تایم اوت ولادیمیر کوندراشین سرمربی تیم ملی شوروی بود، در حالی که بر اساس قوانین آن زمان درخواست تایم اوت بعد از پرتاب دوم پنالتی ممکن نبود و مربیان باید درخواست تایم اوت خود را حداکثر در فاصله بین ۲ پرتاب پنالتی اعلام می‌کردند.
مربیان شوروی مدعی بودند که درخواست تایم اوت بعد از سوت خطا به میز منشی اعلام شده بود، در این حالت مربی می‌توانست انتخاب کند که تایم اوت او قبل از پرتاب‌ها یا بین ۲ پرتاب در نظر گرفته شود که مربیان شوروی تایم اوت بین ۲ پرتاب را انتخاب کرده بودند. با این حال اشتباه منشی باعث شد تا درخواست تایم اوت خیلی دیر و دقیقا در لحظه پرتاب پنالتی دوم به داوران میدان اعلام شود. با توجه به از دست رفتن فرصت تایم اوت، تیم شوروی باید به سرعت مسابقه را آغاز می‌کرد. آلژان ژارمخمدوف توپ را به سرگئی بلوف رساند و قبل از اینکه بلوف به نیمه زمین برسد، شلوغی کنار میز منشی، داور وسط را مجبور به قطع مسابقه کرد. در این لحظه طبق اعلام تابلو سالن فقط یک ثانیه از وقت بازی باقی مانده بود. دلیل ازدحام کنار زمین کمک مربی تیم شوروی بود که به عدم اعلام تایم اوت معترض شده بود.
اعتراض مربی شوروی باعث شد تا مسابقه با ۳ ثانیه باقی مانده از انتهای زمین شوروی آغاز شود.
شلوغی کنار زمین بهترین فرصت را به مربیان شوروی داد تا برای آخرین حمله این مسابقه نقشه‌ای طراحی کنند. با وجود این که تایم اوت به صورت رسمی به شوروی داده نشد، اما توقف مسابقه زمانی به همان اندازه در اختیار این تیم قرار داد. طبق قوانین آن دوره، تعویض بازیکن فقط در حین تایم اوت امکان پذیر بود، اما کادرفنی شوروی با استفاده از هرج و مرج ایجاد شده در جریان بازی، ایوان ادشکو که به پرتاب‌های دقیق از راه دور معروف بود را وارد بازی کرد.
ایوان ادشکو توپ را دقیقا به منطقه رنگی امریکا پرتاب کرد. الکساندر بلوف و دو بازیکن امریکایی کوین جویس و جیم فوربز به هوا پریدند و با برهم خوردن تعادل بازیکنان آمریکا، بلوف توپ را در هوا گرفت و سبد بدون دفاع امریکا را به راحتی همزمان با شنیدن صدای بوق پایان مسابقه فتح کرد تا نتیجه ۵۱ بر ۵۰ به سود شوروی شود و این تیم پس از دیداری جنجالی قهرمان المپیک شود.
۹- المپیک ۱۹۶۴ توکیو؛ بیلی میلز همه را جا گذاشت
دونده بومی آمریکا با پشت سر گذاشتن محمد گمودی از تونس و رونالد کلارک از استرالیا جهان را شوکه کرد. او رکورد جهانی ۲۸.۲۴.۴ را در دوی ۱۰ هزار متر ثبت کرد که ۴۶ ثانیه سریع‌تر از بهترین رکورد شخصی او و کمتر از یک ثانیه سریع‌تر از گامودی بود.
او دومین سرخ‌پوست بعد از جیم تروپ است که برنده مدال در المپیک می‌شود. میلز نخستین ورزشکاری شد که از نیم کره غربی توانست مدال طلا بگیرد.
۱۰- المپیک تابستانی ۱۹۵۲ هلسینکی؛ زاتوپک طلا‌ها را درو کرد
امیل زاتوپک یکی از بزرگترین دوندگان تاریخ است. او در المپیک ۱۹۵۲ تصمیم گرفت قهرمان دوی ماراتن شود و این اتفاق برای او رخ داد.
چکسلواکی با طلای زاتوپک در مسابقات ۵۰۰۰ و ۱۰۰۰ متر مردان در هلسینکی قهرمان شده بود. با این حال ۲ طلا برای این کشور کافی نبود و زاتوپک سومین طلا را برای خود و کشورش به ارمغان آورد.